Fundacja Zapomniany Świat patronem projektu edukacyjno-turystycznego. 

Jest nam niezmiernie miło pochwalić się, że zostaliśmy patronem kolejnego projektu, który ma na celu pielęgnowanie dziedzictwa kulturowego byłej „Rusi Szlachtowskiej”, a zwłaszcza Białej Wody (nieistniejącej łemkowskiej wsi w rezerwacie Biała Woda). Wszystkie nasze działania, w ramach tego projektu występującego  pod nazwą: „Szlakiem kultury wołoskiej przez Białą Wodę” są częścią realizacji karpackiej inicjatywy lokalnej nr 24/I/2024/KIL.

Głównymi organizatorami projektu jest Grupa Nieformalna Karpackiej Inicjatywy Lokalnej (Justyna Cząstka-Kłapyta, Agnieszka Chachuła, Anna Mikołajczyk-Szarek), a współorganizatorami: PTTK Szczawnica, Centralny Ośrodek Turystyki Górskiej PTTK oraz Nadleśnictwo Krościenko. Autorką projektu jest dr Justyna Cząstka-Kłapyta – wykładowca Uniwersytetu Jagiellońskiego. Jest to projekt edukacyjno-turystyczny, który zostanie sfinansowany ze środków Rządowego Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich NOWEFIO na lata 2021–2030 za pośrednictwem Stowarzyszenia „Pro Carpathia”.

W ramach projektu, zostaną opracowane dwie płyty poświęcone historii i kulturze dawnych mieszkańców osady Biała Woda. Jedna z nich znajdzie się u wylotu, a druga w środku doliny. Pierwsza z płyt będzie odnosić się do wartości kulturowo-historycznej – na płycie zostanie pokazana mapa osadnictwa wołoskiego Karpat polskich z zaznaczeniem wszystkich faz zasiedlenia tego obszaru w ciągu 300 lat. 

Druga płyta (umieszczona w środku doliny) będzie dotyczyć  opisu etnograficzno- muzycznego kultury duchowej i materialnej byłych mieszkańców tej wsi. Znajdą się tam również informacje na temat śladów  osadnictwa w krajobrazie przestrzennym – tzn.  terasy rolne, sieci starych dróg, średniowieczny układ łanowo-niwowy, ślady po fundamentach domów, zdziczałe sady. Treści te zostaną wzbogacone jedyną zachowaną  archiwalną fotografią (zrewaloryzowanej) widoku Białej Wody z lat 30. XX wieku ze Smolegowej Skały oraz innymi fotografiami Rusinów. Realizatorem treści i grafiki tablic będzie dr hab. Piotr Kłapyta z Instytutu Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ.

Wierzymy, że realizacja tego projektu sprawi, że przywrócona zostanie pamięć, historia i kultura zapomnianej wsi Biała Woda, a tablice będą pełnić również element edukacyjny dla tych osób, które wybierają się z przewodnikami górskimi na wycieczki. Nasza inicjatywa ma na celu zwiększenie atrakcyjności turystycznej Białej Wody i sprawienie by stała się ważnym punktem na szlaku kultury wołoskiej. 

Spodziewamy się, że zaprezentowane u wylotu doliny i w środku Białej Wody plansze (tablice) dowartościują dziedzictwo rusińsko-wołoskie, oraz przyczynią się do zwiększenia wiadomości lokalnej ludności o wartości tutejszych zasobów turystyczno-kulturowych (ślady po byłych mieszkańcach obecne w krajobrazie Białej Wody oraz w tradycji górali Pienin i Gorców). 

Zakładamy również, że nasze działania, tak jak po każdym realizowanym przez nas projekcie, stworzą podwalinę do oddolnych działań ukierunkowanych na budowaniu zrównoważonej, transgranicznej turystyki – opartej na humanitarnych i ekologicznych wzorcach, która umocni w lokalnych działaczach postawy dążące do zachowania i twórczego przekształcania ekologicznych, przyrodniczych i kulturowych zasobów tego miejsca.

Liczymy również, że projekt, którego jesteśmy patronem, pozwoli na rozwijanie działań na polu aktywnej międzynarodowej polsko-słowackiej współpracy między różnymi organizacjami lokalnymi w zakresie badania dziedzictwa wołoskiego także w jego współczesnych odsłonach. 

Efekty realizowanych przez nas działań mają na celu ocalenie kultury, dziedzictwa i historii Białej Wody od zapomnienia oraz stworzenie dalszych podwalin pod współpracę mająca na celu edukację i popularyzowanie na szeroką skalę problematyk i akceptacji innych kultur i różnorodności językowych.

Odsłonięcie tablic odbędzie się 19.10.2024 roku.